Uczucia są na początku związku bardzo intensywne, następnie nasza miłość dojrzewa i relacje stabilizują się – osiągamy wzajemne zaufanie, obdarzamy się troską. Miłość jest tak silnym uczuciem, że zdaje się wieczna. Kiedy pojawiają się konflikty i problemy, niektórzy zaczynają zadawać sobie pytanie: „Co się z nami stało? Przecież tak bardzo się kochaliśmy”.. Czy można po prostu przestać kochać?
Miłość nie jedną ma twarz
Karolina Baszak artystka i blogerka pisze na swoim blogu, że mimo iż mówi się, że prawdziwa miłość jest jedna, to tak naprawdę jest ich wiele – te mniej i bardziej dojrzałe, te na poważnie i te na chwile, takie, które są tylko zauroczeniem i fascynacją i to polegające na partnerstwie. Baszak próbuje je klasyfikować. Chociaż oczywiste dla nie jest to, że jedne z tych uczuć trwają krótko, a inne latami, to w zasadzie nie zajmuje się poszukiwaniem powodu takiego stanu rzeczy.
Czym jest miłość?
Jest to bardzo skomplikowane uczucie, trudne do opisania, chociaż z całą pewnością każdy z nas kogoś kochał, kocha lub będzie kochać w przyszłości. Jeżeli zaczniemy wyszukiwać w sieci frazę „miłość”, znajdziemy mnóstwo artykułów dotyczących dbania o związek, rodzaju związków, artykułów o zdradzie, rodzajach miłości, sposobach kochania, ale niewiele takich, które odpowiedzą nam na pytanie „czym jest miłość” zwięźle i w oczywisty sposób.
Psychologowie ewolucyjni uznali, że miłość i jej erotyczne aspekty pełnią ważną funkcję w procesie doboru naturalnego – rozmnażania. To bardzo chłodne i naukowe ujęcie tematu nie zbliży nas do odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule artykułu. Amerykański psycholog Sternberg opracował trójczynnikową teorię miłości, o której pisaliśmy w tym artykule. Badacz stwierdził, że rzeczywiście miłość może przyjmować różne formy. Wyróżnił:
- Lubienie, które polega na tym, że istnieje między partnerami intymność, ale nie ma ani namiętności, ani zaangażowania,
Zadurzenie, dla którego istnienia wystarczy sama namiętność i nie występuje ani zaangażowanie, ani intymność,
Pustą miłość, w której zaangażowanie nie łączy się z namiętnością ani intymnością pomiędzy partnerami,
Romantyczną miłość wyróżnia intensywność, którą tworzą intymność i namiętność, nie istnieje w nie jednak zaangażowanie partnerów,
Niedorzeczną miłość cechuje zaangażowanie i namiętność, które nie pociągają za sobą zaangażowania w związek,
Partnerska miłość opiera się na współpracy (zaangażowaniu) i intymności (posiadaniu wspólnych spraw), ale ma w niej zbyt dużo namiętności i pasji. Miłość doskonała łączy wszystkie te trzy czynniki.
Modele miłości tworzyli także inni badacze, np. Ir Reiss i John Lee, ale także wielu innych – miłość zainspirowała twórców wielu artykułów naukowych i popularnonaukowych. Ujęcie Sternberga interesuje o tyle, że opisał on nie tylko formy miłości, ale też jej fazy.
Fazy miłości wg. Sternberga
Badacz pierwszą fazę rozwoju nazywa fazą zakochania – w tym okresie namiętne uczucia są najsilniejsze. Pojawia się zachwyt, ekscytacja drugą osobą, motyle w brzuchu, wstydliwość, rumieńce na policzkach na widok obiektu westchnień. Potem, jeżeli wszystko pójdzie dobrze, a para odważy się na spotkania i zacznie pielęgnować dopiero co powstałą więź, miłość przechodzi w fazę romantycznych początków. Wyróżniają ją coraz częstsze spotkania zakochanych, wzrost intymności – para decyduje się na utrzymanie trwającego związku, który wchodzi następnie w fazę związku kompletnego.
Teraz między partnerami powinny już istnieć wszystkie trzy elementy potrzebne do istnienia dojrzałego związku – namiętność, intymność i zaangażowanie. Para w tym okresie podejmuje tzw. poważne decyzje – o wspólnym zamieszkaniu, ślubie. Według twórcy tej teorii partnerzy właśnie w tym momencie odczuwają największe zadowolenie ze swojego związku, a namiętność powoli opada.
Od miłości do zakończenia związku tak po prostu
Sterberg opisuje, jak miłość przechodzi w fazy, po których osiągnięciu rośnie prawdopodobieństwo zakończenia związku. Twierdzi on, że jeżeli w fazie związku kompletnego namiętność zniknie, związek wchodzi w fazę związku pustego, którego istnienie podtrzymuje jedynie zaangażowanie. Zniknięcie namiętności w związku może spowodować odejście partnera lub próbę zainicjowania zmian.
Związek może też wejść w fazę związku przyjacielskiego, w którym nie ma namiętności. Partnerzy są zaangażowani, a w ich związku istnieje intymność, zaufanie i przyjaźń. Jednak po czasie intymność może zniknąć, co prowadzi do przejścia w fazę związku pustego, w którym jedynie zaangażowanie podtrzymuje istnienie związku. Wówczas bardzo prawdopodobne jest, że któryś z partnerów zechce zrezygnować z kontynuowania związku. Ciekawe jest, że taki związek może trwać bardzo długo, często jednak po tej fazie dochodzi do rozpadu związku.
Wygaśnięcie miłości
Bez względu na to, czy zgadzamy się z teorią Sterberg’a, czy nie. Miłość może wygasnąć. Codzienność sprzyja oddalaniu się od siebie – mamy dużo pracy/szkoły, drobnych spraw, problemów i konfliktów, które mogą wpłynąć negatywnie na związek. Czasami partnerzy zapominają, że mimo tej pozornie przytłaczającej rzeczywistości, trzeba podsycać płomień miłości i angażować się w codzienne życie drugiej połówki.
Trzeba pamiętać także, że nie każdy chce stworzyć stały związek. Niektórzy szukają dużych emocji i pozytywnych przeżyć i wycofują się z relacji, kiedy natrafiają na problemy. Jeżeli w taki sposób podchodzimy do drugiej osoby, warto od początku być szczerym, ale mieć świadomość, że druga osoba może dalej żywić pewne nadzieje, nawet jeżeli powiemy jej, że jasno, że nie nastawiamy się na stworzenie związku.
