Gaslighting – jak toksyczne osoby manipulują innymi?

 

Wampiry energetyczne korzystają z wielu technik, które pozwalają im na uzyskanie kontroli emocjonalnej nad otoczeniem. Niektóre z nich są bardzo okrutne. Żeby móc sobie radzić z manipulacją, trzeba ją najpierw rozpoznać. Działania określane jako gaslighting sprawiają, że tracimy pewność siebie i stajemy się łatwą ofiarą kolejnych manipulacji.

Gaslighting – robota osoby toksycznej

Zdaje Ci się, że ktoś Tobą manipuluje…, ale z drugiej strony wcale nie jesteś pewny/a – „może już wariuję?”. Nie jesteśmy pewni, czy to my nie jesteśmy problemem w związku. Może to rzeczywiście my robimy coś nie tak? A to wszystko to robota osoby toksycznej.

Manipulacja – wielu z nas próbuje manipulować czasami innymi, żeby osiągnąć swoje cele, a jednak rzadko, aby skrzywdzić drugą osobę. Osoba toksyczna czerpie satysfakcję z ranienia innych osób i sprawiania, że przestają w siebie wierzyć. Słyszałeś/aś czasami takie zwroty jak:

->jesteś przewrażliwony/a,

->coś ci się zdaje,

->oszalałeś/aś, nic takiego nie robiłem/am?

Mistrzowska manipulacja

Za jej pomocą osoba toksyczna powoli przejmuje kontrolę nad sposobem postrzegania rzeczywistości przez osobę, którą manipuluje. Robi to tak, że ofiara tej przemocy psychicznej zaczyna zastanawiać się, czy rzeczywiście nie zwariowała. Wykorzystuje do tego wiele technik – udaje, że nie rozumie drugiej osoby, przekonać ją, że pewna sytuacja wygląda inaczej, niż ją postrzegała ta osoba.

Co cechuje manipulanta? Ostrożność, plan, pozory otaczania troską osoby wybranej na ofiarę. Osoba, która stosuje gaslighting, może robić to z premedytacją. Te działania sprawiają, że ofiara toksycznego partnera jest zdezorientowana i samotna. Czuje się winna i zaczyna wątpić w siebie.

Gaslighting nie jest stosowany jedynie przez narcyzów, ale także przez np. niektórych niewiernych partnerów, chcących ukryć swoją zdradę. Ten rodzaj manipulacji może być nawet złym nawykiem, którego manipulator sobie nie uświadamia. Jay Carter, który studiował to zjawisko, doszedł do wniosku, że aż 20% używających tej techniki, robi to nie do końca świadomie – to ich mechanizm obronny. Większość robi to zupełnie nieświadomie i tylko raz na jakiś czas. Jedynie 1% badanych robi to celowo, aby zranić swoje ofiary.

To sprawia, że zmniejsza się pewność siebie ofiary manipulatora, a to może prowadzić nawet do wpadnięcia w depresję i stany lękowe.

Skąd wiedzieć, że ktoś stosuje na nas ten rodzaj manipulacji?

Cały sens manipulacji polega na tym, że nie wiemy, że ktoś nami manipuluje, jest jednak kilka sygnałów, dzięki którym możemy podejrzewać, że padliśmy ofiarą gaslightingu. Przede wszystkim tracimy wiarę we własny osąd – nie jesteśmy już pewni tego, że pamiętamy, co widzieliśmy lub słyszeliśmy. Zastanawiamy się jak uniknąć konfrontacji lub staramy się do niej przygotować – nie chcemy sprowokować ani zezłościć manipulatora.

Pewność siebie zastępuje zwątpienie, brak swobody w działaniu i nerwowość, przewidywanie, że czeka nas porażka. Częste jest też zmienianie swojego zachowania ze względu na partnera, żeby go nie zirytować i nie dopuścić do jego odejścia.

Zdemaskowanie manipulatora

Każdą zmianę zaczyna się od uświadomienia sobie istnienia problemu i podjęcie decyzji o jego rozwiązaniu. Jeżeli podejrzewasz, że jesteś ofiarą manipulatora, spróbuj poszukać pomocy u jednego ze swoich bliskich. Jednak wdawanie się w dyskusje z manipulatorem nie mają sensu – dodatkowo okazać może się, że uda mu się przekonać Cię, że „przesadzasz”.

Wiara w to, że manipulator się zmieni lub my damy radę go zmienić, może sprawić, że będziemy przedłużać nasze tortury. Uczucie do toksycznej osoby może zadawać się silne, jednak tkwienie w toksycznym związku wyniszcza nas powoli, nie daje szczęścia.

Zaufaj swojej intuicji i nie daj się pozbawić kontroli nad własnym życiem.