Jako dzieci wielu z nas pewnie wiele razy słyszało, że „wykapana z niej matka!” albo „wygląda zupełnie jak tatuś!”. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że rodzina i znajomi będą w stanie dostrzec w nas cechy wyglądu naszych rodziców. Jak jest z charakterami? Czy możliwe, żeby powiedzenie „niedaleko pada jabłko od jabłoni” mogło odnosić się także do cech charakteru?
Jesteśmy podobni do naszych rodziców
Powszechnie przyjmuje się, że ponad 40% naszej osobowości zawdzięczamy właśnie genom. Jeżeli więc mama jest przebojowa i spontaniczna, jest duża możliwość, że jej córka lub syn też tacy będą, ale… wcale nie muszą – mogą też być nieśmiali i wycofani. Cechy osobowości kształtują się także dzięki wychowaniu. Cechy da się wytrenować – nauczyć się ich.
Badania dowiodły jednak, że jedne cechy dziedziczone są częściej, niż inne. Jedną z nich jest talent. Mniej prawdopodobne jest, że dziecko odziedziczy po nas skłonność do np. zazdrości, niż to, że dziecko malarza odziedziczy jego manualne talenty. W toku badań zauważono na przykład, że dzieci matematyków, często rozwijają swoje zdolności w kierunku muzyki. Fakt, że talenty mogą przejść na nasze dzieci, nie znaczy oczywiście, że osiągną one sukces bez treningu. Do tego konieczne jest szlifowanie umiejętności. Do grupy często dziedziczonych cech należy także inteligencja. Według prowadzonych obliczeń szansa za odziedziczenie wysokiego intelektu jest znacznie bardziej prawdopodobna niż na odziedziczenie cech osobowości.
Pakiet „na start”
Tak można określić to, co dostajemy w genach. Na kolejnych etapach naszego życia możemy skorzystać z niego, inwestować w rozwój naszych cech osobowości i talentów. Często właśnie nasze przeżycia i to jak będziemy pokonywać problemy, decyduje o tym, kim staniemy się w przeszłości bardziej niż naturalne skłonności do pewnych zachowań. Będąc rodzicem, warto zastanowić się, jak tłumaczymy działania naszych dzieci. Pamiętajmy, że mamy duży wpływ na to, które cechy charakteru się umocnią, w jaką stronę się rozwiną.
Tłumaczenie problematycznych zachowań młodych osób ich genami, charakterem nie pomoże im rozwiązać trudności, ani zmienić podejścia do podejmowanego zadania. Dziecko wspierane przez opiekunów poznaje świat, wzbogaca się wewnętrznie, pokonując przeciwności losu i uczy się, jak latać na własnych skrzydłach. Za to wrodzony talent może nigdy się nie rozwinąć, jeżeli dziecko zostaje stłamszone i odrzucone.
Co jeszcze możemy odziedziczyć?
Badania wykazały, że chociaż w dużym stopniu na kwestię ma wpływ wychowanie, sposób zachowania rodziców, to np. zdolność osiągania orgazmu u kobiet jest także dziedziczna w dużej części. Badania opisano w magazynie „Biology Letters”. Należy jednak pamiętać, że na sprawę ma też wpływ sposób, w jaki kobieta zostaje wychowana, jakie ma relacje z bliskimi i mężczyznami.
Co ciekawe, uważa się, że nasz gust kulinarny też może być dziedziczony – przynajmniej do pewnego stopnia. Chodzi o geny, które podpowiadają komórkom, jakich składników odżywczych potrzebują do rozwoju. Ważniejsze jednak jak w większości przypadków jest obserwowanie nawyków dorosłych rodziców i uczenie się, np. otyłość często jest wynikiem złych nawyków żywieniowych wyniesionych z rodzinnego domu.
