Życie w zgodzie z własnymi potrzebami, oczekiwaniami i emocjami nie jest wcale takie łatwe. Dziwne, prawda? Można by pomyśleć, że bycie sobą powinno być naszym naturalnym odruchem i że powinno przychodzić z łatwością… Zastanówmy się jednak, ile razy zdarzyło nam się zgodzić na coś, tylko po to, żeby uniknąć nieprzyjemnej sytuacji lub robienia komuś przykrości? A może nie chcieliśmy „odstawać” od reszty grupy? Społeczeństwo jest tworem, który powstał dla dobra i bezpieczeństwa człowieka, ale gdy nie potrafimy być sobą w tłumie innych osób, nasze dobro jest zagrożone.
Asertywność jest trudną sprawą
Z odmawianiem lub trwaniem przy swoich opiniach problem mają nie tylko osoby zmagające się z uzależnieniami. Wielu z nas odczuło z pewnością, jak trudne może być bronienie własnego zdania w taki sposób, żeby nie popaść w konflikt z otoczeniem. Ludzie często popadają w skrajność i ulegają cudzym wpływom lub wręcz przeciwnie – nie potrafiąc zachować spokoju w sporze, reagują agresywnie na zderzenie się z odmiennym od swojego podejściem do jakiejś sprawy.
Z uzależnieniami jest nawet gorzej, bo nawet gdy się przyznasz swoim bliskim do tego, że walczyć ze swoim problemem, oni go nie mają – niektóre zachowania zdają im się normalne, a pokusy łatwe do opanowania. Są też ci, którzy nie będą traktować Cię ulgowo i unikać przedmiotu Twojego uzależnienia. Sytuacje mogą być różne. Jesteś na diecie, ale mama namawia Cię na porcję jej popisowej szarlotki, więc zgadzasz się, żeby nie zrobić jej przykrości, znajomi zapraszają Cię na kolację i proponują wino i namawiają na toast, więc wypijasz, nawet jeżeli nie masz ochoty. Jeżeli często zdarzają nam się sytuacje, w których odpowiadamy „tak”, kiedy chcemy powiedzieć „nie”, powinniśmy zastanowić się, czy nie mamy problemów z asertywnością.
Czyją piętą achillesową jest asertywność?
Na szczęście można powiedzieć, że na stałe raczej dla nikogo nie musi nią być. Nie tak jak wyklejanka, szycie, gotowanie, czy śpiew, których niektórzy ponoć nie mogą się nauczyć (lub nie chcą). W przeciwieństwie do tych (i wielu innych umiejętności, które mogą po prostu nie być naszą mocną stroną), asertywność nie jest czymś, czego nie można w sobie poprawić.
Zazwyczaj problem z nią mają osoby o niskiej samoocenie. Niedowartościowanie może sprawiać, że odczuwamy lęk przed wyrażaniem siebie i bronieniem swoich opinii. Wszyscy chcemy być akceptowani przez otoczenie, ale Ci z naprawdę niskim poczuciem własnej wartości mogą wręcz paranoicznie obawiać się oceniania przez inne osoby, co skutecznie może przeszkodzić w realizowaniu swoich marzeń i funkcjonowaniu w społeczeństwie.
Odbudowanie wiary w siebie i asertywności
Pewnie trzęsiesz się z irytacji, kiedy po raz kolejny widzisz „złote rady” od specjalistów w Internecie, ale musimy powtórzyć to, co przeczytasz na większości forów i stron, które poruszają ten temat – trening asertywności to długotrwały proces, podczas którego dowiesz się, że:
- Musisz wiedzieć, czego chcesz od życia i konkretnej sytuacji.
- Musisz uwierzyć, że zasługujesz na coś i masz do tego pełne prawo.
- Musisz znaleźć w sobie odwagę, żeby powiedzieć i pokazać innym, że czegoś chcesz i zamierzasz to osiągnąć.
Teraz możemy przejść do rzeczy, których nikt mógł Ci jeszcze nie powiedzieć.
Wiemy, że powiedzieć łatwiej, niż zrobić i gdyby wiedzieć, uwierzyć i znaleźć odwagę było takie łatwe, nie czytałbyś teraz tego artykułu. Są techniki, które możesz wykorzystywać, żeby odmawiać, takie jak np. feedback, technika zdartej płyty lub metoda FUO, trudno jednak będzie Ci je wykorzystać, jeżeli punkt „c” nie został jeszcze wykonany.
Terapia w nauce asertywności?
Życie w zgodzie z naszym własnym „JA” staje się znacznie łatwiejsze, kiedy lepiej poznasz siebie, dowiesz się, co sprawia, że jesteś niepewny i czemu ulegasz. Zastanów się także, jeżeli np. nie wychodzi Ci trzymanie diety, ograniczenie alkoholu, kontrolowanie swoich zachowań, czy to z asertywnością masz problem? Czy czujesz się przymuszany przez społeczeństwo, czy może raczej Twoje potrzeby sprawiają, że nie jesteś w stanie kontrolować swoich działań?
