Konwersja w psychologii polega na zamianie problemu psychicznego na somatyczny. Oznacza to, że w reakcji na pewne czynniki emocjonalne, odczucia reagujemy fizycznie – do takich reakcji należeć mogą nawet wyjątkowo niepokojące objawy, takie jak chwilowa ślepota, paraliż i wiele innych. To nie jest symulowanie ani celowe wywoływanie objawów! Zaburzenia konwersyjne są nieprzyjemne i niebezpieczne. Zapraszamy do zapoznania się z artykułem.
Czym jest zaburzenie konwersyjne?
Badacze wciąż nie wiedzą wiele o tym fenomenie, jednak podejrzewają, że osoba cierpiąca na zaburzenia konwersyjne zmaga się z problemem neurologicznym. Chociaż prowadzone są na ten temat badania, na dzisiaj nie tłumaczą, dlaczego pojawiają się niektóre objawy i jakie konkretne schorzenie jest temu winne.
Ataki nie mają żadnego logicznego uzasadnienia w stanie zdrowotnym osoby, a przynajmniej na razie w toku badań nie połączono zaburzeń konwersyjnych z żadnym fizycznym problemem u człowieka. W okresach między atakami osoba na nie cierpiąca zwykle funkcjonuje normalnie. Charakterystyczne reakcje następują najczęściej po stresowej sytuacji.
Objawy
Reakcje mogą być różne, ale najczęściej wyglądają bardzo poważnie i budzą silny lęk u osoby, która je przeżywa ze względu na ich intensywność. Zdarza się chwilowa ślepota lub głuchota, która po jakimś czasie ustępuje, ale także napady drgawkowe, zaburzenia ruchu takie jak niedowład, ataksja, akinezja, drżenie.
Objawy te zresztą są bardzo charakterystyczne. Objawy związane z odbieraniem świata – np. dotyczące słuchu, wzroku, czucia – polegają na tym, że człowiek tracący np. wzrok teoretycznie „bez powodu” twierdzi, że nic nie widzi, ale jest w stanie np. poruszać się po pomieszczeniu lub myśli, że nie słyszy, ale jest w stanie reagować na swoje imię. Podobnie jest w przypadku objawów ruchowych – np. osoba nie jest w stanie mówić, ale może głośno zakaszleć lub nie może wykonać konkretnej czynności przy użyciu ręki, ale już inne wykonywane tą ręką są możliwe. Podczas drgawek nie ma zmian w zapisie EEG, a osoba np. mimo drgawek raczej rzadko traci kontrolę nad swoimi czynnościami fizjologicznymi. Istnieje więc podejrzenie, że informacje sensoryczne są rejestrowane przez organizm, ale z jakiegoś niewiadomego powodu nie docierają do świadomości.
Jak rozpoznać to zaburzenie? Nie jest łatwo i często fizyczne objawy są powodem przeprowadzenia wielu badań, aby wykluczyć znane nauce choroby. Zaburzenia konwersyjne przewiduje się, kiedy występuje jeden ze wspomnianych objawów, a dodatkowo nie może on być wytłumaczony stanem zdrowotnym – ogólnomedycznym i neurologicznym.
Trzeba pamiętać, że zaburzenia konwersyjne mogą nie tylko sprawić dużą trudność w codziennym funkcjonowaniu, ale także cierpienie osobie, która cierpi na ataki.
Dlaczego u niektórych osób występuje ten typ zaburzeń?
Objawy pojawiają się i ulegają nasileniu w sytuacjach stresowych lub wzbudzających silne emocje, często podczas konfliktów z innymi osobami. Najczęściej schemat wystąpienia ataku prezentuje się następująco:
Osoba doświadcza stresowej sytuacji -> pojawia się potrzeba ucieczki od nieprzyjemnego zdarzenia
Informacje te działają poza świadomością. A objawy ustępują, dopiero gdy stresowa sytuacja ulegnie rozwiązaniu.
Badacze twierdzą, że zaburzenia konwersyjne występowały często w czasie obu wojen światowych u żołnierzy w stresujących warunkach. Wówczas to zaburzenie nazywano histerią. Chociaż u kobiet występuje ono nawet 3 razy częściej niż u mężczyzn, to może rozwinąć się u osoby dowolnej płci. Zaburzenie rozwinąć może się w każdym wieku. Najczęściej pojawia się jednak w okresie pomiędzy wczesną młodością a wczesną dorosłością.
Jaka terapia?
Stwierdzenie zaburzenia konwersyjnego musi być poprzedzone dokładnymi badaniami, także neurologicznymi, aby najpierw wykluczyć wszelkie medyczne nieprawidłowości, które mogłyby powodować jakiś z wymienionych objawów.
Ze względu na brak pewności co do przyczyn i dokładnego mechanizmu działania zaburzeń konwersyjnych nie ma jednej oczywistej drogi leczenia tego zaburzenia. Wiele terapii polega przede wszystkim na nauce technik zachowania się przy wystąpieniu ataku. Osoby uczęszczające na terapię mogą nauczyć się ćwiczeń, które umożliwiają zmniejszenie intensywności objawów i zachowanie spokoju podczas ataku.
